Γνώρισα τον Ilan Volkov, τον Ισραηλινό αλλά από πολύ νεαρή ηλικία διεθνώς καταξιωμένο μαέστρο και ιδρυτή και καλλιτεχνικό διευθυντή του περιοδεύοντος σε διαφορετικές χώρες και πόλεις φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής Tectonics στις δύο προηγούμενες διοργανώσεις του τελευταίου στην Αθήνα. Λίγο πριν την τρίτη, σε σύμπραξη με την Στέγη Ωνάση όπως και οι προηγούμενες, μίλησα μαζί του για αυτήν αλλά και για τις αλλαγές που επέφερε στο Tectonics και συνολικά στην μουσική εμπειρία η πανδημία. Και για άλλη μια φορά δεν μπόρεσα να μην εκτιμήσω ακόμα περισσότερο έναν σπουδαίο μουσικό αλλά και άνθρωπο, σπάνια σεμνό για μαέστρο της φήμης του, χαμηλών τόνων και με πολύ υψηλό ήθος ο οποίος πάνω και πέρα από όλα λατρεύει την μουσική αλλά και τους ανθρώπους της δίχως καμία διάκριση φύλου, εθνότητας, ακόμα και του ιδιώματος στο οποίο εντάσσονται.
Πόσο σε επηρέασε, τόσο σαν άνθρωπο όσο και ως μουσικό, η πανδημία/καραντίνα;
Ηταν μια τόσο πολύ έντονη περίοδος για κάθε άνθρωπο. Ημουν τυχερός γιατί αναγκαστικά ταξίδευα λιγότερο και έτσι ήμουν περισσότερο με την οικογένεια μου, αυτή ήταν η μεγαλύτερη αλλαγή. Επίσης είχα χρόνο να ακούσω πάρα πολλή μουσική κάτι που με οδήγησε στο να αρχίσω μια διαδικτυακή ραδιοφωνική εκπομπή με όλη αυτή την μουσική που είχα συλλέξει. Εκανα συνολικά είκοσι πέντε μεταδόσεις που περιλάμβαναν και συνεντεύξεις με Ισραηλινούς και μη μουσικούς όπως οι George Lewis, Christian Wolff και άλλοι και έμαθα πάρα πολλά τα οποία δεν γνώριζα ως τότε.
Η πανδημία επηρέασε καθόλου την θεώρηση αλλά και την προσέγγιση σου στο Tectonics;
Ένα από τα λίγα θετικά ήταν ότι μπόρεσα να ξανασκεφτώ πολλά πράγματα, συμπεριλαμβανομένου του Tectonics. Η αλλαγή θα επέλθει σιγά – σιγά αλλά έχω συνειδητοποιήσει περισσότερο από ποτέ πόσο σημαντική είναι η ζωντανή εμπειρία της μουσικής πράξης αλλά επίσης και της ακρόασης. Το να ακούς δίσκους ή να παρακολουθείς streams είναι μια εντελώς άλλη σφαίρα και έτσι όταν σχεδιάζω συναυλίες και φεστιβάλ τώρα επικεντρώνομαι πολύ περισσότερο σε αυτή την διαφορά.
Πόσο διαφορετική θα είναι αυτή η βερσιόν του Tectonics σε σχέση με τις άλλες δύο που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα και κυρίως την δεύτερη;
Προστέθηκε και ένας τρίτος επιμελητής εκτός από εμένα και τον Μιχάλη Μοσχούτη, επιμελήτρια πιο σωστά, η Anne Hilde Neset που διευθύνει ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης στο Οσλο και έχει μακρά εμπειρία στην διοργάνωση φεστιβάλ, κάτι που εκτός από τις παραστάσεις περιλαμβάνει προβολές ομιλίες, συζητήσεις κ.λπ. Ελπίζουμε να προσθέσουμε αυτά τα στοιχεία όλο και περισσότερο στο Tectonics τα επόμενα χρόνια. Υπό μιαν έννοια το φεστιβάλ θα περιλαμβάνει μια ευρύτερη μουσική γκάμα σε σχέση με το παρελθόν όπως την folk, για παράδειγμα το Grupi Lab, μιαν αλβανική χορωδία αλλά και παλαιά μουσική και άλλα ιδιώματα. Επίσης είναι σπουδαίο ότι έχουμε για πρώτη φορά στο φεστιβάλ τα σύνολα ΤΕΤΤΤΙΞ και Ictus. Γενικότερα υπάρχουν πολλοί μουσικοί αυτή τη φορά που δεν έχω συναντήσει ούτε ακούσει ποτέ και είμαι πολύ περίεργος αλλά και ενθουσιασμένος για το ότι θα παρακολουθήσω τις εμφανίσεις τους.
Αυτή τι φορά θα διευθύνεις ένα μικρότερο σύνολο, τους ΤΕΤΤΤΙΞ και όχι μια ορχήστρα. Γιατί έκανες αυτή την επιλογή και πόσο διαφορετικό είναι για έναν μαέστρο να διευθύνει ένα λίγο – πολύ σύνολο μουσικής δωματίου σε σχέση με μια συμφωνική ορχήστρα;
Για όλους και όλες εμάς της ομάδας του Tectonics είναι πολύ σημαντικό να υποστηρίξουμε έμπρακτα μουσικούς και σύνολα κάθε χώρας στην οποία πραγματοποιείται, αυτό είναι κομβικό στοιχείο για την μακροπρόθεσμη επιτυχία της ίδιας της ιδέας. Διευθύνω συχνά σύνολα σύγχρονης μουσικής, η τελευταία εμφάνιση μου στη Στέγη Ωνάση ήταν με τους Klangforum. Σαν μαέστρος αισθάνεσαι πολύ περισσότερο μέρος του συνόλου όταν διευθύνεις μικρότερα σχήματα. Ένα από τα έργα που επιλέξαμε είναι του Frederic Rzewski που πέθανε εφέτος και το οποίο δίνει πολύ περισσότερη ελευθερία στους/ις εκτελεστές/ιες, καθένας και καθεμία χρειάζεται να σκεφτεί σαν συνθέτης/ια. Τέτοιου είδους πράγματα μπορείς να τα κάνεις μόνο με μικρότερα σύνολα και επίσης σε αυτή την περίπτωση μπορείς να ασχοληθείς πολύ περισσότερο με μικρές αλλά καθοριστικές λεπτομέρειες. Ετσι λοιπόν πάντα θα διευθύνω μικρά σύνολα, είναι κάτι που κυριολεκτικά έχω στο DNA μου.
Ισως να έχουμε κάποιες ιδέες και θέματα αλλά υπό μιαν έννοια είναι «κρυμμένα» μέσα στο πρόγραμμα του φεστιβάλ. Συνήθως αποφεύγω να λέω μεγάλα αλλά και υπεραπλουστευμένα λόγια σε σχέση με την μουσική και την τέχνη. Το να προσπαθώ να κάνω πιο κατανοητά σύνθετα και εσκεμμένα ασαφή έργα δεν είναι μέρος της επιμέλειας ενός φεστιβάλ για εμένα. Ελπίζω όμως ότι το κοινό θα μπορέσει να διακρίνει τις ξεκάθαρες διασυνδέσεις των παραστάσεων και των εγκαταστάσεων, όπως για παράδειγμα η έμπνευση αλλά και η «συνομιλία» με την folk, το μπαρόκ, την παλαιά μουσική κ.λπ. Το ίσιος ισχύει και για τις πολύ προσωπικές εμφανίσεις των Judith Hamman, Cassandra Miller, Aya Metwalli, Κώστα Τζέκου και άλλων.
Πιστεύεις ότι η πανδημία έκανε ακόμα πια φανερή την σημασία της μουσικής ως μέσου που φέρνει σε επαφή, ακόμα και ενώνει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο παρά την διακοπή των ζωντανών εμφανίσεων που προκάλεσε; Αν ναι, πώς σκέφτεσαι να το εφαρμόσεις αυτό από εδώ και πέρα στο Tectonics αρχίζοντας από την παρούσα διοργάνωση του;
Δεν έχω μια ξεκάθαρη απάντηση για αυτό ακόμα. Θα χρειαστούν χρόνια για να συνειδητοποιήσουμε τι ακριβώς βιώσαμε την περίοδο της πανδημίας οπότε είναι πολύ νωρίς για να πούμε το πως θα ανταποκριθούν οι άνθρωποι του πολιτισμού σε αυτό. Τους τελευταίους μήνες διαπίστωσα το πόσο πολύ το κοινό θέλει να επιστρέψει στην εμπειρία της κοινής ακρόασης αλλά και συνειδητοποίησα επίσης το πόσα πολλά χάσαμε στην διάρκεια των lockdowns. Είναι όμως ενδιαφέρον και το πόσοι άνθρωποι βρήκαν παρηγορά στην ακινησία της ζωής όλη αυτή την περίοδο. Αυτό ίσως κα να αλλάξει τις απόψεις μας για το πως θέλουμε να ζούμε αλλά και να προσλαμβάνουμε την τέχνη.
Ένα πρώτο δείγμα του τι εννοεί ο Ilan Volkov μπορείτε να πάρετε σήμερα, αύριο και την Κυριακή, 3, 4 και 5 Δεκεμβρίου, στην Στέγη Ωνάση αλλά και στο Μικρό Χρηματιστήριο Αθηνών, το παλαιό κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και το «Ρομάντσο».
.
No comments:
Post a Comment